March 29, 2024

Đền Tranh Ninh Giang, điểm đến thú vị của những người yêu thích khám phá văn hóa

Là một di tích văn hóa nổi tiếng của thành phố Hải Dương , đền Tranh Ninh Giang là một trong những điểm đến đầy hứa hẹn dành cho những khách du lịch ưa thích khám phá  về văn hóa, về những địa điểm linh thiêng ẩn chứa nhiều thần tích li kì.

Truyền thuyết li kỳ xoay quanh đền Tranh

Ngày xửa ngày xưa, ở vùng sông Chanh thuộc về tỉnh Đông có hai vợ chồng nọ, gia cảnh chẳng mấy khá giả, tuổi thì đã xế chiều nhưng vẫn chưa có được một mụn con. Họ hằng ngày cầu trời khấn phật mong có một đứa con để bớt cô quạnh lúc tuổi già.

Một ngày nắng to nọ, trên đường đi làm đồng về, hai vợ chồng chợt thấy một quả trứng to, nom xinh đẹp khác thường . Vì hiếu kì, người chồng cầm lên xem thử thấy không có gì lạ nên định vứt đi, nhưng người vợ đã ngăn lại, bảo chồng mang về nhà nuôi xem thử con gì, hơn nữa cho vui của vui nhà. Được ít lâu, quả trứng nở thành một con rắn trên đầu có một mảng màu đỏ rực rất đẹp. Người chồng thấy vậy định lấy gậy đập. Người vợ liền bảo: “Đừng đánh tội nghiệp. Cứ để mặc tôi, tôi nuôi chúng làm con”.

Từ đó, con rắn rất quấn quýt bên bố mẹ nuôi, mau ăn chóng lớn. Vào một ngày nọ, trong lúc quấn quít bên người bố nuôi lúc ông đang cuốc đất , vô tình con rắn bị một nhát cuốc bổ xuống làm đứt đuôi. Nó quằn quại, đau đớn. Bà vợ thấy thế kêu lên: “ Thương quá con ạ, mày cứ quẩn bên ông lão làm gì cho khổ thân”. Con long xà càng lớn càng đẹp, càng lộ rõ vẻ oai phong. Nó ăn rất khỏe nên thường bò vào chuồng gà các nhà hàng xóm tìm bắt gà con khiến hàng xóm láng giềng phiền não, thường xuyên mắng vốn bố mẹ nuôi, nhưng vì thương con, đôi vợ chồng già cố gắng nhẫn nhịn.

Tuy nhiên, nhận thấy đứa con nuôi không thể nào tiếp tục trộm gà các nhà lân cận mãi được, vợ chồng ông thì nghèo, không có đủ tiền để mua gà cho con ăn mỗi ngày nên một hôm người chồng bảo vợ: “Hay thế này, con nay cũng đã lớn, ta đem thả nó xuống sông cho nó tự kiếm ăn chứ vợ chồng mình không có đủ điều kiện nuôi nó, cứ thế này mãi thì có ngày mang vạ ”. Nói rồi, hai vợ chồng bèn mang con rắn ra bờ sông thả xuống và nói: Con hãy ở đây tự kiếm thứ nuôi thân, có nhớ thì ghé thăm bố mẹ, bố mẹ tuy thương nhưng không đủ sức nuôi con nữa! Con rắn vừa được thả xuống nước, sóng gió nổi lên ầm ầm, các loài thủy tộc ở các nơi tụ vệ tạo thành một vùng xoáy nước lớn ngay giữa lòng sông. Hai vợ chồng già lấy làm kinh ngạc. Đêm đó, con long xà về báo mộng là nó đã được vua Thủy Tề cho cai quản khu vực sông Tranh.

Ban thờ Quan Lớn Tuần Tranh.
Ban thờ Quan Lớn Tuần Tranh tại đền Tranh Ninh Giang.

Sau khi nhận sắc phong của vua Thủy Tề, được vua Thủy Tề giao quyền thống lĩnh thuỷ quân trấn giữ miền duyên hải sông Tranh, ông đã lập được nhiều công lao to lớn. Nhân dân trong vùng gọi ông là Quan Lớn Tuần Tranh. Sau này lập đền thờ gọi là Đền Quan Lớn Tuần Tranh hay đền Tranh.

Cấu trúc đền Tranh Ninh Giang

Một trong những công trình cổ kính và nổi tiếng bậc nhất Hải Dương, Đền Tranh Ninh Giang là công trình kiến trúc độc đáo mang đậm nét đặc sắc văn hóa, tín ngưỡng người Việt Nam đang làm nổi bật diện mạo thị trấn Ninh Giang, là một cái tên quen thuộc của du lịch Hải Dương. Có thể xem đây là ngôi đền biểu tượng cho văn hóa của vùng đồng bằng Bắc Bộ. Ngay sát bên cạnh đền Tranh có một ngôi chùa cổ đó chính là chùa Tranh. Ngôi chùa được ngăn cách với đền bởi một hồ nước. Chùa Tranh là một ngôi  chùa vô cùng rộng lớn với khoảng một trăm gian nối dài tắm tắp. Ngôi chùa được xây dựng vào năm 2012.

Đền Tranh thờ thần và đặt trong khám. Trên những khung cửa được gắn những thanh xà và bạch xà. Ở ngôi đền này, vào ban đêm, ánh điện soi sáng lấp lánh cửa đồ thờ, hương án , không gian âm trầm, tôn nghiêm nghi ngút khói hương đưa du khách vào chốn linh thiêng, tĩnh mịch của nơi thờ tự.

Không gian tĩnh mịch, linh thiêng của đền Tranh Ninh Giang vào ban đêm.
Không gian tĩnh mịch, linh thiêng của đền Tranh Ninh Giang vào ban đêm.

Đền Tranh Ninh Giang hiện nay bao gồm nhiều ban thờ với đền chính gồm 3 gian và 1 cung cấm.

  • Gian ngoài cùng là Ban thờ Trần Triều và ban thờ Sơn Trang.
  • Gian giữa thờ Ngọc Hoàng Thượng Đế.
  • Gian trong bên phải là ban thờ Phật, Mẫu Địa, ở giữa là ban thờ Quan Lớn Tuần Tranh và bên trái là ban thờ Tứ Vị Quan Lớn.
  • Trong cùng là cung cấm và phía sau đền chính là động thờ Mẫu.

Bên ngoài là một khuôn viên rộng lớn thoáng đãng,  là nơi du khách đến đền sắp lễ.

>> Xem thêm: 

Lễ hội đền Tranh Ninh Giang

Là một ngôi đền nổi tiếng linh thiêng nên lễ hội chính là một nét đạc sắc không thể thiếu hằng năm của ngôi đền này. Đây cũng chính là dịp để nhân dân bày tỏ lòng tôn kính đối với các vị thần linh và cầu mong những điều tốt lành.

Dân gian truyền tụng rằng ngôi đền từ xưa đến nay rất linh thiên, Thục Phán An Dương Vương cũng đã từng cầu thắng tại nơi này. Vậy cho nên, khi mở hội, du khách thập phương đặc biệt là các tỉnh Hà Nội, Hải Phòng, Nam Định vv… về trẩy hội khá đông. Lễ hội được mở từ ngày 25/2 âm lịch (hiện nay là 14/2 âm lịch). Đặc sắc nhất ở lễ hội này là vào ngày mở hội du khách sẽ có cơ hội được chứng kiến những ông đồng bà đồng “xiên lình” qua má để tỏ phép lạ của con người khi linh ứng nhập.

Lễ hội đền Tranh Ninh Giang, một nét văn hóa đặc sắc của đồng bằng Bắc Bộ.
Lễ hội đền Tranh Ninh Giang, một nét văn hóa đặc sắc của đồng bằng Bắc Bộ.

Một năm ở đền Tranh Ninh Giang có ba mùa lễ hội: hội tháng 2 (từ ngày 10 đến ngày 20 / 2), trọng hội vào ngày 14 – ngày sinh của quan lớn Tuần Tranh, đây là hội chính hằng năm. Hội tháng 5  (từ ngày 20 đến ngày 26 / 5), trọng hội vào này 25 – ngày hoá của Đức thánh.

Lễ hội ở đền Tranh có quy mô lớn và thu hút được đông đảo du khách nhiều tỉnh phía Bắc. Đây là một trong những hội lớn của Hải Dương, mang đậm nét đặc sắc về văn hóa dân tộc và tín ngưỡng dân gian với những nội dung vô cùng hấp dẫn. Không chỉ vào những ngày lễ hội mà ngày thường vẫn có khách lui tới lễ đền và cũng không thể thiếu những tiết mục hát chầu văn độc đáo.

Cách thức di chuyển  dành cho du khách

Vì  tọa lạc tại một địa điểm có ngành du lịch khá phát triển với nhiều loại hình giao thông đầy  đủ và tiện nghi, du khách có thể đến đền Tranh Ninh Giang bằng nhiều phương tiện khác nhau như xe khách, xe dịch vụ, … hoặc nếu ở gần thì có thể di chuyển bằng ô tô hoặc xe máy cá nhân.

Trải qua nửa thế kỉ với nhiều lần tôn tạo, đền Tranh Ninh Giang vẫn đứng đó, chứng kiến biết bao nhiêu thăng trầm của vùng đất này và là một điểm đến vô cùng thú vị của những tín đồ du lịch văn hóa, một nơi linh thiêng để nhân dân đến viếng thăm và cầu nguyện.